Ινομυώματα
Ινομυώματα μήτρας – Διάγνωση, Ταξινόμηση κατά FIGO & Σύγχρονες Θεραπείες
Τι είναι τα ινομυώματα;
Τα ινομυώματα μήτρας (ή λειομυώματα) είναι καλοήθεις όγκοι που αναπτύσσονται από τα μυϊκά κύτταρα του τοιχώματος της μήτρας. Αποτελούν τη συχνότερη καλοήθη νεοπλασία του γυναικείου αναπαραγωγικού συστήματος και εκτιμάται ότι το 20–50% των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας θα εμφανίσει κάποιο ινομύωμα στη διάρκεια της ζωής της.
Στις περισσότερες περιπτώσεις είναι ασυμπτωματικά και ανευρίσκονται τυχαία σε υπερηχογραφικό έλεγχο. Ωστόσο, όταν προκαλούν συμπτώματα, μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ποιότητα ζωής και τη γονιμότητα μιας γυναίκας.
Ορμονική επίδραση και εξέλιξη των ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα είναι ορμονοεξαρτώμενοι όγκοι, γεγονός που σημαίνει ότι η ανάπτυξή τους εξαρτάται από τα επίπεδα οιστρογόνων και προγεστερόνης. Κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγικής ζωής, όταν οι ορμόνες αυτές βρίσκονται σε υψηλά επίπεδα, τα ινομυώματα τείνουν να αυξάνονται σε μέγεθος.
Αντίθετα, μετά την εμμηνόπαυση, καθώς τα οιστρογόνα μειώνονται φυσιολογικά, τα ινομυώματα συρρικνώνονται ή παραμένουν στάσιμα. Αυτό το φαινόμενο επιβεβαιώνει τη στενή σχέση τους με τις γυναικείες ορμόνες.
Για τον λόγο αυτό, σε ασυμπτωματικές γυναίκες κοντά στην εμμηνόπαυση, μπορεί να προτιμηθεί συντηρητική παρακολούθηση, εφόσον δεν υπάρχουν ενδείξεις ταχείας αύξησης, παραμορφώσεων της μήτρας ή ύποπτων απεικονιστικών χαρακτηριστικών.
Συμπτώματα ινομυωμάτων
Τα ινομυώματα μπορεί να προκαλέσουν:
- Έντονη ή παρατεταμένη εμμηνορρυσία (μηνορραγία)
- Πόνος στην πύελο ή την κάτω κοιλία
- Συχνοουρία ή δυσκοιλιότητα, αν πιέζουν γειτονικά όργανα
- Πόνος κατά την επαφή (δυσπαρευνία)
- Διαταραχές γονιμότητας ή επαναλαμβανόμενες αποβολές
- Αίσθημα βάρους ή διόγκωση της κοιλίας
Η έκταση των συμπτωμάτων εξαρτάται από το μέγεθος, τον αριθμό και τη θέση των ινομυωμάτων.
Διάγνωση
-
Η διάγνωση των ινομυωμάτων γίνεται κυρίως με:
-
Διακολπικό υπερηχογράφημα (πρώτη εξέταση επιλογής)
-
Υπερηχογραφία με έγχρωμο Doppler (εκτίμηση αγγείωσης)
-
Μαγνητική τομογραφία (MRI) – απαραίτητη για χαρτογράφηση πολλαπλών ή μεγάλων ινομυωμάτων, καθώς και σε επιλεγμένες περιπτώσεις για προεγχειρητικό σχεδιασμό
Ταξινόμηση κατά FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics)
Η FIGO ταξινόμηση βασίζεται στη θέση του ινομυώματος σε σχέση με το ενδομήτριο και το μυομήτριο:
Ταξινόμηση Ινομυωμάτων κατά FIGO
Η διεθνής ταξινόμηση FIGO (International Federation of Gynecology and Obstetrics) οργανώνει τα ινομυώματα ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με την κοιλότητα και το τοίχωμα της μήτρας:
| Τύπος | Περιγραφή |
| 0 | Υποβλεννογόνιο, πλήρως ενδοκοιλοτικό |
| 1 | Υποβλεννογόνιο, με >50% ενδομήτρια προβολή |
| 2 | Υποβλεννογόνιο, με <50% ενδομήτρια προβολή |
| 3 | Ενδοτοιχωματικό, προσπίπτει στο ενδομήτριο |
| 4 | Ενδοτοιχωματικό, χωρίς ενδομήτρια συμμετοχή |
| 5 | Υπορογόνιο, με >50% ενδοτοιχωματική συμμετοχή |
| 6 | Υπορογόνιο, με <50% ενδοτοιχωματική συμμετοχή |
| 7 | Υπορογόνιο, εξωμήτριο, με μίσχο |
| 8 | Άλλες θέσεις (τραχηλικά, παραμήτρια, ενδοσυνδετικά) |
| Hybrid | Συνδυασμός, π.χ. 2-5: υποβλεννογόνιο–υπορογόνιο |
Η ταξινόμηση FIGO βοηθά στον προγραμματισμό της κατάλληλης θεραπείας (φαρμακευτικής ή χειρουργικής) και στην προεγχειρητική στρατηγική (λαπαροσκόπηση, υστεροσκόπηση ή λαπαροτομία).
Θεραπεία ινομυωμάτων
Η επιλογή θεραπείας εξαρτάται από:
- την ηλικία της γυναίκας,
- την επιθυμία τεκνοποίησης,
- το μέγεθος, τον αριθμό και τη θέση των ινομυωμάτων,
- την ένταση των συμπτωμάτων.
Φαρμακευτική Αντιμετώπιση των Ινομυωμάτων
Η συντηρητική (φαρμακευτική) θεραπεία εφαρμόζεται σε περιπτώσεις όπου:
-
τα συμπτώματα είναι ήπια,
-
υπάρχει επιθυμία διατήρησης της γονιμότητας,
-
ή υπάρχουν αντενδείξεις για χειρουργική επέμβαση.
Στόχος της είναι η ανακούφιση των συμπτωμάτων, η μείωση του μεγέθους των ινομυωμάτων και η βελτίωση της ποιότητας ζωής, χωρίς απαραίτητα να απαιτείται άμεση χειρουργική παρέμβαση.
Κύριες Φαρμακευτικές Επιλογές
-
Προγεσταγόνα ή συνδυασμένα αντισυλληπτικά δισκία
➜ ρυθμίζουν τον κύκλο, μειώνουν την ένταση και τη διάρκεια της εμμήνου ρύσεως και ανακουφίζουν από τον πόνο. -
Ενδομήτριο σπείραμα λεβονοργεστρέλης (LNG-IUD)
➜ μειώνει σημαντικά τις μηνορραγίες και τον χρόνιο πυελικό πόνο, προσφέροντας τοπική δράση στη μήτρα. -
Αγωνιστές ή ανταγωνιστές GnRH
➜ προκαλούν προσωρινή καταστολή των οιστρογόνων και σε ορισμένες περιπτώσεις συρρίκνωση των ινομυωμάτων, ιδανικοί για χρήση πριν από χειρουργική επέμβαση ή ως βραχυπρόθεσμη θεραπεία σε συμπτωματικές γυναίκες. -
Αναστολείς αρωματάσης ή εκλεκτικοί ρυθμιστές υποδοχέων προγεστερόνης (SPRM)
➜ χρησιμοποιούνται σε επιλεγμένες ή ανθεκτικές περιπτώσεις, συμβάλλοντας στη μείωση του όγκου και του πόνου.
Χειρουργική Αντιμετώπιση
Η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται όταν:
-
Υπάρχουν έντονα συμπτώματα (μηνορραγία, πίεση, πόνος)
-
Υπάρχει υπογονιμότητα ή αποβολές
-
Το ινομύωμα μεγαλώνει ταχέως ή έχει ύποπτα χαρακτηριστικά
Οι κύριες χειρουργικές επιλογές περιλαμβάνουν:
- Υστεροσκοπική αφαίρεση (πολύποδα ή υποβλεννογόνιο ινομύωμα – FIGO 0–2)
- Λαπαροσκοπική μυομεκτομή (για ενδοτοιχωματικά ή υποορογόνια ινομυώματα)
- Ανοικτή μυομεκτομή (σε πολύ μεγάλα ή πολλαπλά ινομυώματα)
- Υστερεκτομή, όταν δεν υπάρχει επιθυμία τεκνοποίησης ή υπάρχουν πολλαπλές υποτροπές
Στόχος είναι πάντα η διατήρηση της μήτρας όπου είναι εφικτό και η πλήρης αφαίρεση των συμπτωματικών εστιών.
Εξατομικευμένη Θεραπευτική Προσέγγιση
Η επιλογή της κατάλληλης θεραπείας εξαρτάται από:
-
την ηλικία της γυναίκας
-
την επιθυμία για κύηση
-
τον τύπο και το μέγεθος των ινομυωμάτων
- τα συνοδά συμπτώματα
Η σωστή διάγνωση και χαρτογράφηση, σε συνδυασμό με τη σύγχρονη ελάχιστα επεμβατική χειρουργική (λαπαροσκόπηση ή υστεροσκόπηση), επιτρέπουν σήμερα αποτελεσματική, ασφαλή και γονιμότητα-διατηρητική αντιμετώπιση.
Δεύτερη γνώμη για ινομυώματα μήτρας ή επιλογές χειρουργικής θεραπείας?
Μάθε πότε χρειάζεται επέμβαση, ποιες ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκόπηση – υστεροσκόπηση) ενδείκνυνται και ποια είναι η πιο ασφαλής επιλογή για σένα.
Ο ιατρός Ευστράτιος Μοσχίδης MD, εξειδικευμένος Χειρουργός Γυναικολόγος, με πολυετή εμπειρία στη λαπαροσκοπική και υστεροσκοπική χειρουργική, κάτοχος της γερμανικής εξειδίκευσης προχωρημένης Λαπαροσκοπικής και Υστεροσκοπικής Χειρουργικής ΜIC II και υπήρξε επί σειρά ετών υπεύθυνος του Κέντρου Ινομυωμάτων της Πανεπιστημιακής Γυναικολογικής Κλινικής του Πανεπιστημίου Witten – Herdecke και είναι ο πλέον κατάλληλος για να διαχειριστεί τέτοιου είδους περιστατικά.
Ευστράτιος Α. Μοσχίδης MD
🩺 Μετεκπαιδευθείς στη Γερμανία επί 14 ετίας.
🩺 Γυναικολόγος Χειρουργός -Ογκολόγος στην Κλινική Άγιος Λουκάς
🩺 τ. Αν. Διευθυντής Γυναικολογικής Κλινικής Ακαδημαικού
Νοσοκομείου Soest (Πανεπιστημίου Münster Γερμανίας)
Δεύτερη Γνώμη
Επισκεφτήκατε άλλο γιατρό και προβληματίζεστε τι να κάνετε; Ζητήστε μας μια δεύτερη γνώμη!...

